لانگاکر ضمن زیر سؤال بردن نظریه­های سنتی در مورد مقوله­های زبانی توصیفات طرح­واره­ای از آنهاارائه داد. دستور مدل لانگاکر به چگونگی رمزگذاریزیرنظام­های دستوری مفاهیم مربوط به فضا و زمان و پدیده­های شناختی توجه و زاویه دید در زبان می­پردازد. پژوهش حاضر می­کوشد تا با مقایسه مقوله­بندی زبانی در دانش­آموزان بینا، کم­بینا و نابینا تفاوت میزان آشنایی سه گروه را با مقوله­های زبانی و توزیع آنها در جمله ...

در زبان شناسی شناختی که خود بخشی از علوم شناختی محسوب می شود، کاربرد زبان می تواند اطلاعات بدیعی در مورد چگونکی کارکرد ذهن به دست دهد. مفهوم محوری علوم شناختی مقوله بندی است. مقوله بندی تنها زمانی ممکن است که مقولات به نوعی در نظام شناختی حضور داشته باشند. در این پژوهش تلاش می شود حدود کفایت خوانش شیء/مکان بنیان از مقوله زمان سنجیده شود. همچنین به دلیل آنکه از منظر علوم شناختی مطالعه درزمانی مس...

بسیاری از مفاهیم در فارسی توسط فعل مرکب بیان می شوند. افعال مرکب فارسی از تعداد نسبتاً محدودی فعل سبک یا همکرد به همراه تعداد بی شماری جزءغیرفعلی ساخته می شود. به این صورت که یک فعل سبک مانند «کردن» یا «زدن» می تواند با همراه شدن با تعداد بسیاری اسم یا صفت مفاهیم بسیاری را در قالب فعل مرکب پوشش دهد. فارسی زبانان بدون آنکه تمام افعال مرکب را در دایره واژگان خود حفظ کنند قادر به درک و تولید آنها ...

پژوهش حاضر برپایۀ شیوۀ پژوهش روش (1975) و میتینگ لیو و همکاران به بررسی پیش نمونه های مقولۀ عینی گل برای دانش آموزان دختر و پسر ابتدایی (13-10 سال)، راهنمایی (15-13 سال) و دبیرستان (18-16 سال) و دانشجویان دختر و پسر رشته های کشاورزی، روان شناسی و علوم پزشکی فارسی زبان پرداخته و تأثیر متغیرهای سن، جنسیت و پیشینۀ تحصیلی را بر شکل گیریِ این پیش نمونه ها مورد مطالعه قرار داده است. برای گردآوری داده ...

هدف از پژوهش حاضر بررسی ساخت اسم مکان در فارسی از رهگذر وندها و شبه¬وندهای اشتقاقی دال بر مکان می¬باشد که علی¬رغم شباهت در کارکرد ، به لحاظ معنایی کاملاً یکسان عمل نمی¬نمایند. برای نمونه پسوند «- زار» در فارسی علاوه بر اشاره به مفهوم مکان، به مفهوم کثرت چیزی نیز اشاره می¬نماید، مانند «گلـزار ، لاله¬زار»؛ در حالیکه دیگر پسوندهای مکان¬ساز همانند «- ستان ، - کـده ، - گاه و نمونه¬های دیگر» از این وی...

در طی فرایند دستوری شدگی عناصر واژگانی تبدیل به امکانات دستوری می شوند یا اجزای دستوری ویژ گی های دستوری جدیدی را کسب می کنند. زبان شناسان با مطالعة گسترة وسیعی از زبان ها سعی کرده اند تا ساز و کار ها و اصول حاکم بر دستوری شدگی را دریابند. دستوری شدگی طی گذر زمان اتفاق می افتد، بنابر این وجود متون مکتوب از گذشتۀ یک زبان می تواند کمک زیادی به ما در شناسایی موارد دستوری شدگی نماید. با این حال می ...

ادعای کوهن مبنی بر تغییر جهان به هنگام انقلاب های علمی، مسائل و ابهاماتی ایجاد می کند؛ مثلاً آیا تغییر در خود جهان رخ می دهد یا فقط در ذهن ما؟ آیا تغییر جهان با ثبات محرک های حسی سازگار است و آیا صرف تغییر ذهن (و نه خود جهان) با قیاس ناپذیری ادراکی قابل جمع است؟ کوهن با رویکردی کانتی ـ داروینی از شرایط پیشین دیدن جهان و تغییر جهان سخن می گوید. چنان که بحث خواهیم کرد این شرایط پیشینی همان ساختار ...

کوهن مدعی است پارادایم های علمی رقیب در عین این که قیاس ناپذیر ند، با هم ناسازگارند. این مدعا این مسئله را ایجاد می کند که قیاس ناپذیری چگونه با تعارض جمع می شود؟ قیاس ناپذیری لازم می آورد که دو نظریه رقیب دارای شبکه معنایی و ساختار مقوله بندی متفاوتی باشند این راه را بر ناسازگاری و تعارض گزاره ها می بندد. در این نوشته با ارائه یک نظریه سمانتیکی و متمایز کردن دو نوع تعارض، تعارض گزاره ای و تعار...